ψήνω

ψήνω
ΝΜ, και ψένω Ν
1. υποβάλλω κάτι στην επίδραση τής φωτιάς
2. βράζω ή μαγειρεύω
νεοελλ.
1. ζεσταίνω πάρα πολύ («μάς έψησε η ζέστη»)
2. μτφ. ταλαιπωρώ, βασανίζω (α. «μέ έψησε τόσα χρόνια με τη γκρίνια του» β. «ψήνεται στον πυρετό»)
3. πείθω, καταφέρνω («τελικά τήν έψησε και δέχθηκε»)
4. παθ. ψήνομαι
(για καρπούς) ωριμάζω («ψήθηκαν τα καλαμπόκια»)
5. (η μτχ.παθ. παρακμ.) ψημένος, -η, -ο
α) έμπειρος, πεπειραμένος (α. ψημένη γυναίκα» β. «ψημένος στη δουλειά»)
β) (θωπευτικά) κακόμοιρος, αξιαγάπητος («το ψημένο»)
6. φρ. α) «τά ψήνω με κάποιον [ή με κάποια]» — σχετίζομαι, καλλιεργώ ερωτική σχέση
β) «μού ψήνει το ψάρι στα χείλια» — μέ ταλαιπωρεί, μέ βασανίζει
γ) «τόν έψησε ο ήλιος» — είναι ηλιοκαμένος
δ) «εκεί που ψένει ο ήλιος το ψωμί» — στις τροπικές χώρες.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ἔψησα, νεώτ. αόρ. τού ἔψω «βράζω», κατά το σχήμα ἔσβησα: σβήνω: σβένω].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • ψήνω — και ψένω έψησα, ψήθηκα, ψημένος 1. εκθέτω κάτι στην επίδραση της φωτιάς, το ψήνω: Ψήθηκε το γλυκό. 2. βράζω: Θα σου ψήσω ένα καφεδάκι. 3. θερμαίνω κάτι πολύ: Ψήνεται από τον πυρετό. 4. το παθ., ψήνομαι στους καρπούς σημαίνει γίνομαι ώριμος. 5. φρ …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • ψήνω — ψήνω, έψησα βλ. πίν. 1 …   Τα ρήματα της νέας ελληνικής

  • αργοψήνω — ψήνω αργά, σιγοψήνω …   Dictionary of Greek

  • παραψήνω — ψήνω περισσότερο από όσο πρέπει …   Dictionary of Greek

  • φώγω — ΜΑ, και φῴζω και φώγνυμι και φωγνύω Α ψήνω ή ξηραίνω στη φωτιά ή στον ήλιο. [ΕΤΥΜΟΛ. Τεχνικός όρος με μορφολογική ποικιλία ως προς το επίθημα. Κατά την επικρατέστερη άποψη, το ρ. ανάγεται στην ετεροιωμένη βαθμίδα *bhō g τής ΙΕ ρίζας *bhē… …   Dictionary of Greek

  • εποπτώ — ἐποπτῶ, άω (Α) 1. ψήνω («ἄρτους ἐποπτᾷ», Πλούτ.) 2. ψήνω την επιφάνεια, από πάνω 3. παθ. ἐποπτῶμαι, άομαι καίγομαι, πυρπολούμαι 4. (σε λογοπαίγνιο) επιτηρώ. [ΕΤΥΜΟΛ. < επί + οπώ «ψήνω» (< οπτός «ψητός»)] …   Dictionary of Greek

  • οπτώ — (I) ὀπτώ, οἱ, αἱ, τὰ (Α) (ηλειακός τ.) βλ. οκτώ. (II) (Α ὀπτῶ, άω) (σχετικά με έδεσμα) ψήνω στη φωτιά χωρίς τη χρήση νερού, λαδιού ή βουτύρου («ὀπτῶ τὰ κρέα», Αριστοφ.) αρχ. 1. (σχετικά με ψάρια και αβγά) τηγανίζω 2. ψήνω φρυγανιά με τυρί 3. ψήνω …   Dictionary of Greek

  • εξοπτώ — ἐξοπτῶ, άω (AM) 1. ψήνω καλά 2. ξεραίνω, στεγνώνω αρχ. 1. υπερθερμαίνω 2. (για έρωτα) καίω, μαραίνω. [ΕΤΥΜΟΛ. < εξ + οπτώ «ψήνω» (< οπτός «ψητός»)] …   Dictionary of Greek

  • εφεύω — έφεύω (Α) ψήνω, βράζω, μαγειρεύω κάτι μαζί με κάτι άλλο. [ΕΤΥΜΟΛ. < επί + εὕω «ψήνω»] …   Dictionary of Greek

  • ξεροψήνω — 1. ψήνω κάτι ώσπου να γίνει ξερό, ψήνω κάτι πολύ και σιγά σιγά 2. μτφ. βασανίζω, ταλαιπωρώ …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”